| |

PEP ยาเป็ปกับสิ่งที่ควรรู้ก่อนเริ่มทาน

ในด้านของสุขภาพ ความรู้ไม่ได้เป็นสิ่งสำคัญเพียงอย่างเดียว แต่มักเป็นสิ่งที่เราจะสามารถป้องกันความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวี ในโลกนี้มีสิ่งที่สำคัญแต่มักถูกมองข้ามไปเช่น PEP คือสิ่งที่มาพร้อมกับการป้องกันในปัญหาสุขภาพระดับโลกที่สำคัญนั่นคือเอชไอวี เป็ป ยังคงเป็นสิ่งที่จะสามารถต่อสู้กับเอชไอวีได้โดยให้การช่วยเหลือสำหรับบุคคลที่อาจได้รับการสัมผัสกับเชื้อไวรัส เป็ป เป็นวิธีการดูแลสุขภาพในช่วงเวลาหลังจากสัมผัสเชื้อเอชไอวีหรือหลังเกิดความเสี่ยง

PEP คือสิ่งที่เปลี่ยนโลกใบนี้

เป็ป เป็นการป้องกันเอชไอวีหลังพบความเสี่ยงที่เกิดขึ้น เป็ปเป็นการรักษาป้องกันที่เกี่ยวกับการทานยาต้านไวรัสหลังจากการสัมผัสเชื้อเอชไอวีเพื่อป้องกันการติดเชื้อ ต้องทานยาเป็ปอย่างต่อเนื่องเป็นเวลา 28 วัน และควรเริ่มต้นภายใน 72 ชั่วโมงหลังเกิดความเสี่ยง ยิ่งเริ่มเร็วประสิทธิภาพในการป้องกันยิ่งมากขึ้น

การทำงานของเป็ป

กลไกการทำงานของเป็ป ทำให้การสร้างเชื้อไวรัสเอชไอวีถูกทำลาย เป็ป เป็นตัวแทรกแทรงขั้นตอนต่างๆของวงจรชีวิตของเชื้อไวรัส ทำให้ยุติการสร้างเชื้อไวรัสในร่างกาย เป็ป จะป้องกันเชื้อไวรัส เอชไอวี ที่เข้าสู่เซลล์ของร่างกายและการคัดกรองหรือยับยั้งการคัดลอกตัวของเชื้อไวรัสในระหว่างกระบวนการเข้าสู่ร่างกายของเชื้อ การทำงานของ เป็ป ช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อไวรัสเอชไอวี โดยมุ่งเน้นให้เชื้อไม่สามารถเจริญเติบโตและขยายพันธุ์ในร่างกายได้ หากใช้ให้ถูกต้อง เป็ป จะช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อไวรัส เอชไอวี อย่างมีประสิทธิภาพและมีความปลอดภัย

สิ่งสำคัญที่ควรพิจารณาก่อนเริ่มทาน PEP

ระยะเวลาในการเริ่มทาน PEP

ระยะเวลามีความสำคัญอย่างมากเมื่อเกี่ยวข้องกับ เป็ป การเริ่มทานยาให้เร็วที่สุดหลังจากการสัมผัสเชื้อสามารถเพิ่มประสิทธิภาพได้ ความล่าช้าในการทานยาหรือขอความช่วยเหลือทางการแพทย์ที่ล่าช้าสามารถทำให้ประสิทธิภาพของ เป็ป ลดลง

การประเมินปัจจัยเสี่ยงที่เกิดขึ้น

เป็ปเป็นยาที่แนะนำให้ใช้ในสถานการณ์ที่มีความเสี่ยงสูงต่อการติดเชื้อเอชไอวี เช่น

  • การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน
  • การใช้เข็มร่วมกันกับผู้ที่ทราบว่าติดเชื้อเอชไอวี
  • การเปลี่ยนคู่นอนบ่อยๆ

ในกรณีนี้เป็นส่วนสำคัญที่จะประเมินระดับความเสี่ยงอย่างรอบคอบและพูดคุยกับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อกำหนดว่าเป็ปมีความจำเป็นในกรณีนี้หรือไม่

ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น

เช่นเดียวกับยาอื่น ๆ เป็ป อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ตั้งแต่อาการเจ็บท้องเล็กน้อยจนถึงอาการรุนแรงมากขึ้น ดังนั้นหากพบอาการที่เป็นผลข้างเคียงจากการใช้ ยาเป็ป ควรมาพบแพทย์โดยเร็วที่สุด

การทานยาอย่างสม่ำเสมอเป็นสิ่งสำคัญ

การรับประทาน เป็ป อย่างสม่ำเสมอคือสิ่งสำคัญที่สุดสำหรับประสิทธิภาพของเป็ป การขาดยาหรือหยุดใช้ยาก่อนกำหนดอาจเสี่ยงต่อความสามารถในการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี

จำเป็นต้องตรวจเอชไอวีเป็นประจำ

จะต้องมีการตรวจและติดตามอย่างต่อเนื่อง เพื่อประเมินการตอบสนองต่อการรักษา ตรวจสอบการเกิดผลข้างเคียงที่เป็นไปได้ และให้การสนับสนุนอย่างต่อเนื่อง แพทย์จะทำการนัดหมายติดตามเพื่อประเมินประสิทธิภาพของ เป็ป และให้คำปรึกษาเกี่ยวกับปัญหาหรือความกังวลที่อาจเกิดขึ้น

การติดตามผลการรักษา

หากสิ้นสุดการรับประทานยา เป็ป ก็ยังคงต้องตรวจเอชไอวีและการดูแลเพิ่มเติมต่อไป ผู้ที่ได้รับ เป็ป ควรมารับการตรวจเอชไอวี ในระยะเวลาที่กำหนดหลังจากการรักษาเพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีการติดเชื้อ นอกจากนี้ยังควรมีการติดตามผลเพื่อตรวจสอบผลกระทบที่เป็นไปได้หรือปัญหาที่เกิดขึ้นในระยะยาวสำหรับการดูแลสุขภาพอย่างต่อเนื่อง

ผลข้างเคียงของการใช้เป็ป

ผลข้างเคียงของการใช้ เป็ป สามารถแตกต่างไปตามยาที่รับรายการและปัจจัยของบุคคลแต่ละคน ต่อไปนี้คือผลข้างเคียงที่พบบ่อยของการรับเป็ป

  • คลื่นไส้และอาเจียน
  • เหนื่อยล้า
  • ปวดหัว
  • ท้องเสีย
  • ผื่นหนัง
  • เปลี่ยนแปลงในการรับประทานอาหาร
  • ปวดกล้ามเนื้อหรือข้อ
  • การเปลี่ยนแปลงของอารมณ์

ควรทราบว่าไม่ใช่ทุกคนจะมีผลข้างเคียงเหล่านี้ และบางคนอาจไม่มีผลข้างเคียงเกิดขึ้นเลย อีกทั้ง ประโยชน์ของ เป็ปในการป้องกันการแพร่ระบาดของ เอชไอวี จะมีความสำคัญมากกว่าความเสี่ยงของผลข้างเคียง หากคุณมีอาการข้างเคียงที่เป็นปัญหาหรือเป็นอย่างต่อเนื่องขณะรับ เป็ป ควรติดต่อแพทย์เพื่อขอคำแนะนำต่อไป

ประสิทธิภาพของ PEP

สามารถลดความเสี่ยงของการติดเชื้อเอชไอวีได้เมื่อเริ่มใช้โดยทันทีหลังจากการสัมผัสเชื้อ การวิจัยแสดงให้เห็นว่าการให้ เป็ป ทันทีหลังจากการสัมผัสสามารถลดความเสี่ยงของการติดเชื้อเอชไอวี ได้ถึง 80% ประสิทธิภาพของ เป็ป ขึ้นอยู่ระยะเวลาในการทาน เป็ปจะมีประสิทธิภาพมากที่สุดเมื่อเริ่มต้นใช้โดยทันทีหลังจากการสัมผัสเชื้อ โดยที่ต้องเริ่มต้นภายหลังจากการสัมผัส ไม่นานเกิน 72 ชั่วโมง ความล่าช้าในการทานยาครั้งแรกอาจทำให้เพิ่มความเสี่ยงมากขึ้น

เป็ป จะต้องทานต่อเนื่องเป็นเวลา 28 วัน การทำความเข้าใจเกี่ยวกับระยะเวลาการทานยาเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี เป็ป จะลดความเสี่ยงของการติดเชื้อ HIV ได้อย่างมาก แต่ก็ไม่ได้ป้องกันได้ 100% ดังนั้นควรปฏิบัติตามวิธีที่ปลอดภัยขึ้นเพิ่มเติม เช่น การใช้ถุงยางอนามัย จะทำให้ป้องกันได้มากขึ้น

ข้อพึงระวัง

ข้อควรระวัง เป็ปสามารถป้องกันเอชไอวีมากกว่า 80 % ได้จริงหากทานยาอย่างถูกต้องและหมั่นตรวจเอชไอวีอย่าสม่ำเสมอแต่เป็ปไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆได้ดังนั้น การใช้ถุงยางอนามัย จึงเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องปฎิบัติเพราะถุงยางอนามัยสามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้และสามารถป้องกันเอชไอวีได้ หากใช้ควบคู่ไปกับการทาน เป็ป ยิ่งทวีคูณความปลอดภัยเพิ่มขึ้นหายห่วงเรื่องเพศและสร้างความมั่นใจให้กับคู่ของตนเอง

“ถึงแม้ว่า เป็ป จะป้องกันเอชไอวีได้ แต่ไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆได้ ดังนั้นถุงยางอนามัยเป็นตัวเลือกที่มาควบคู่กับเป็ปได้ดี”

ปัจจัยสำคัญของ เป็ป ก่อนที่จะเริ่มการรักษาเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้ตัดสินใจเกี่ยวกับสุขภาพของตนเอง โดยการพิจารณาปัจจัยเช่นเกณฑ์ความเหมาะสม ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น การปรึกษากับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ การปฏิบัติตามระเบียบการรักษาที่กำหนดไว้และความรู้เกี่ยวกับ เป็ป จะสามารถช่วยป้องกันและเพิ่มความปลอดภัยของตนเองในสถานการณ์ที่มีโอกาสติดเชื้อเอชไอวีในที่สุด เป็ป เป็นสิ่งที่สำคัญในการต่อสู้กับ HIV/AIDS ที่สามารถช่วยให้บุคคลสามารถควบคุมสุขภาพทางเพศและลดความเสี่ยงของการแพร่ระบาดของเอชไอวี ได้

Similar Posts

  • |

    U=U&ME แคมเปญใหม่เพื่อหยุดตีตราผู้ติดเชื้อ!

    เมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม 2567 ได้มีการจัดถ่ายภาพที่ Crimson Studio ในกรุงเทพฯ สำหรับแคมเปญที่ชื่อว่า “U=U&ME” ซึ่งดำเนินการโดยมูลนิธิ Love Foundation Thailand แคมเปญนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความเข้าใจและเสริมความรู้เกี่ยวกับการใช้ชีวิตร่วมกับเอชไอวี โดยมุ่งเน้นการให้ความรู้และการต่อต้านการตีตราผู้ติดเชื้อเอชไอวี

  • | | |

     ยาต้านไวรัสเอชไอวี

    เอชไอวี คือ เชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดโรคเอดส์ (AIDS) ซึ่งผู้ติดเชื้อเอชไอวีไม่จำเป็นต้องป่วยเป็นโรคเอดส์เสมอไป หากมีการติดเชื้อเอชไอวีแล้วนั้นเชื้อจะอยู่ในร่างกายผู้ติดเชื้อตลอดไป  ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาการติดเชื้อเอชไอวีให้หายขาดได้ แต่มียาต้านไวรัสเอชไอวี ซึ่งถ้าผู้ติดเชื้อเอชไอวีกินยาได้เร็ว กินยาอย่างต่อเนื่อง และสม่ำเสมอ สามารถทำให้ผู้ติดเชื้อมีสุขภาพที่แข็งแรงเป็นระยะเวลาที่ยาวนานขึ้น และช่วยลดความเสี่ยงของการแพร่เชื้อเอชไอวีนี้ไปยังผู้อื่นได้ด้วย ยาต้านไวรัส HIV คืออะไร ยาต้านไวรัสเอชไอวีเป็นยาที่ออกฤทธิ์ยับยั้งหรือต้านการแบ่งตัวของเชื้อเอชไอวี ช่วยป้องกันไม่ให้เชื้อไวรัสเข้าไปทำลายเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิด T-cell มีประสิทธิภาพในการป้องกันการติดเชื้อได้สูงสุดถึง 99% หากมีการใช้อย่างถูกวิธี Exposure prophylaxis เป็นยาที่ทานเพื่อป้องกันการติดเชื้อ HIV เท่านั้น ไม่ได้รวมถึงโรคอื่น โดยก่อนการรับยาต้องมีการประเมินความเสี่ยงจากประวัติของคนไข้ว่าตรงตามเงื่อนไขการรับยาหรือไม่ ประกอบกับการตรวจเลือดตามมาตรฐานสากล(คนไข้ที่จะรับยาจะต้องมีผล HIV เป็นลบ) และยาในกลุ่มนี้ต้องพิจารณาจ่ายโดยแพทย์เท่านั้น ซึ่งจะใช้ช่วงก่อนหรือหลังจากการสัมผัสเชื้อ HIV สำหรับยาที่รับประทานเพื่อลดความเสี่ยงก่อนการติดเชื้อนั้น เรียกว่ายา PrEP ซึ่งย่อมาจาก Pre-Exposure Prophylaxis (ยาต้านก่อนเสี่ยง) และยาที่รับประทานเพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อหลังจากสัมผัสเชื้อนั้น เรียกว่ายา PEP โดยย่อมาจาก Post -Exposure Prophylaxis (ยาต้านฉุกเฉิน) ยาต้านหรือยารักษา HIV มีกี่แบบ ปัจจุบันยาต้าน ยารักษา…

  • | | |

    มารู้จักเอดส์ กับระยะของการติดเชื้อ และผู้มีพฤติกรรมเสี่ยงสังเกตตนเองอย่างไร

    ทุกคนรู้ดีว่า “เอดส์” คือโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่ปัจจุบันยังไม่มียาหรือวิธีในการรักษาให้หายขาด แต่จะช่วยสร้างภูมิคุ้มกันในร่างกายให้แข็งแรงเพื่อต่อสู้กับโรคแทรกซ้อนต่าง ๆ ที่จะเข้ามาหา ปัจจัยเสี่ยงที่มีโอกาสเกิดโรคนี้คือ การมีเพศสัมพันธ์กับคู่นอนหลายคู่โดยไม่ป้องกันด้วยถุงยางอนามัย หรือห่วงอนามัย, การใช้ของมีคมร่วมกับผู้อื่น เป็นต้น ซึ่งเชื้อเอดส์นี้จะไม่ติดต่อทางน้ำลายหรือการสัมผัสภายนอก อย่างไรก็ตามสำหรับใครที่มีพฤติกรรมเสี่ยง การรู้ว่าเอดส์ระยะแรก และระยะถัด ๆ ไปเป็นอย่างไร จะช่วยด้านการดูแลตนเองอย่างดี เอดส์ระยะแรก แสดงอาการอย่างไร เอดส์ระยะแรกจะเรียกว่า ระยะเฉียบพลัน คือ อาการของร่างกายที่ได้รับเชื้อ HIV เข้ามาแล้วราว ๆ 2-3 สัปดาห์ จนเริ่มเกิดการฟักตัว สังเกตง่าย ๆ คือ มีไข้ เจ็บคอ ปวดศีรษะ หนาวสั่น อ่อนเพลียมากผิดปกติ ต่อมน้ำเหลืองบวม มีผื่นแดงและนูนที่ผิวหนัง ปวดกล้ามเนื้อ สาเหตุที่ร่างกายเกิดปฏิกิริยาเหล่านี้ขึ้นเพราะต้องการตอบสนองกับสิ่งแปลกปลอมภายนอกที่เข้ามาหา ประกอบกับเมื่อเชื้อ HIV เข้ามาตอนแรก ๆ จะแพร่กระจายไปตามส่วนต่าง ๆ อย่างรวดเร็ว ส่งผลให้เม็ดเลือดขาวมีปริมาณลดลงฉับพลัน ระยะนี้ถือว่าเป็นอันตรายในการแพร่ไปสู่ผู้อื่นเนื่องจากยังไม่รู้ว่าตนเองเป็นอะไร เมื่ออาการต่าง ๆ เริ่มดีขึ้นแสดงว่าการแพร่ของไวรัสอยู่ในสภาวะคงที่ เม็ดเลือดขาวก็จะค่อย…

  • | | |

    การติดเชื้อเอชไอวีและโรคเอดส์กับแนวทางการรักษาในปัจจุบัน

    เชื้อเอชไอวี (Human Immunodeficiency Virus) คือ ไวรัสที่จะเข้าไปกัดกินทำลายเซลล์เม็ดเลือดขาว ทำให้ภูมิคุ้มกันบกพร่อง เอดส์ (Acquired Immunodeficiency Syndrome – AIDS) คือ กลุ่มอาการของการติดเชื้อโรคแทรกซ้อนต่างๆ เมื่อระบบภูมิคุ้มกันของร่งกายถูกเชื้อเอชไอวีทำลายจนไม่สามารถต้านทานเชื้อโรคที่เข้าสู่ร่างกายเหล่านี้ได้ การติดเชื้อเอชไอวี ไม่จำเป็นต้องมีอาการเอดส์ หากรู้เร็วด้วย การตรวจเลือด และรักษาเร็วด้วยยาต้านไวรัส โดยสาเหตุของการติดเชื้อเอชไอวีที่พบบ่อยที่สุด คือ ติดเชื้อผ่านการมีเพศสัมพันธ์ การใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน ส่งผ่านจากแม่สู่ลูกระหว่างการตั้งครรภ์ สัมผัสเลือด น้ำอสุจิ ของเหลวจากช่องคลอดของผู้ติดเชื้อ หรือแม้แต่น้ำนมแม่ก็สามารถแพร่เชื้อเอชไอวีได้เช่นกัน การติดเชื้อเอชไอวีแบ่งเป็น 4 ระยะ คือ 1) ระยะติดเชื้อเฉียบพลัน คือ ระยะที่รับเชื้อมาใหม่ๆ หรือช่วงระหว่าง 2-4 สัปดาห์ หลังจากติดเชื้อมา โดยผู้ติดเชื้อบางส่วนจะมีอาการคล้ายไข้หวัด มีอาการ มีไข้ เจ็บคอ ต่อมน้ำเหลืองโต ปวดเมื่อยตามร่างกาย มีผื่น และปวดหัว อาการเหล่านี้เรียกว่า acute retroviral syndrome หรือ…

  • |

    โรคเอดส์ ทำความเข้าใจให้ถูกต้อง ป้องกันได้ รักษาได้

    “โรคเอดส์” หรือ AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) เป็นคำที่หลายคนเคยได้ยินมาตั้งแต่อดีต และในบางครั้งยังถูกใช้อย่างคลาดเคลื่อน จนเกิดความเข้าใจผิดเกี่ยวกับคนที่อยู่ร่วมกับเชื้อ HIV ซึ่งเป็นไวรัสต้นเหตุของโรคเอดส์อย่างแท้จริง บางคนเข้าใจว่า HIV และเอดส์คือสิ่งเดียวกัน หรือเข้าใจว่าเป็นโรคที่ไม่มีทางรักษาได้และต้องเสียชีวิตในเวลาอันสั้น แต่ในความเป็นจริง ปัจจุบันความรู้ทางการแพทย์ได้พัฒนาไปไกลมาก บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจโรคเอดส์ อย่างถูกต้อง แยกให้ออกระหว่างการติดเชื้อ HIV กับการเป็นเอดส์ พร้อมทั้งพูดถึงวิธีการป้องกัน การรักษา และการใช้ชีวิตอย่างมีคุณภาพของผู้ที่ติดเชื้อ HIV ในปัจจุบัน HIV และเอดส์ ต่างกันอย่างไร ? HIV (Human Immunodeficiency Virus) คือไวรัสที่เมื่อเข้าสู่ร่างกายแล้ว จะไปทำลายระบบภูมิคุ้มกัน โดยเฉพาะเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิด CD4 หากไม่ได้รับการรักษาอย่างต่อเนื่อง ภูมิคุ้มกันของร่างกายจะอ่อนแอลงเรื่อย ๆ จนเข้าสู่ระยะของโรคเอดส์ AIDS หรือ “โรคเอดส์” เป็นระยะสุดท้ายของการติดเชื้อ HIV ซึ่งภูมิคุ้มกันจะอ่อนแอจนร่างกายไม่สามารถต้านทานเชื้อโรคฉวยโอกาสอื่น ๆ ได้ เช่น วัณโรค ปอดอักเสบ…

  • |

    ความแตกต่างระหว่าง HIV-1 กับ HIV-2

    เชื้อไวรัสเอชไอวี  จัดเป็นไวรัสชนิด RNA ใน subfamily Lentivirinae มีเอนไซม์ที่เป็นลักษณะสำคัญ คือ เอนไซม์รีเวอร์สทรานสคริพเตส (Reverse transcriptase, RT)  สายพันธุ์ของเชื้อไวรัสเอชไอวี สายพันธุ์ของเชื้อไวรัสเอชไอวี เป็นเชื้อที่สามารถกลายพันธุ์(Mutatuion)ได้รวดเร็ว ในร่างกายของผู้ติดเชื้อคนๆหนึ่งจะพบเชื้อไวรัสเอชไอวีสายพันธุ์ต่างๆ ได้หลายชนิด จึงต้องมีการจัดจำแนกชนิดของเชื้อไวรัสเอชไอวี โดยใช้ข้อมูลรหัสพันธุกรรมที่มีความคล้ายคลึงกันเป็นเกณฑ์ในการคัดกรอง โดยสามารถแบ่งออกเป็น types, groups และ subtypes เชื้อไวรัสเอชไอวีมี 2 ชนิด ได้แก่ HIV type 1 (HIV-1) และ HIV type 2 (HIV-2) ความแตกต่างระหว่าง HIV-1 กับ HIV-2 การแพร่เชื้อ HIV-2 ส่งต่อได้ยากกว่า HIV-1 เพราะรูปแบบการแพร่เชื้อ HIV-2 ที่พบบ่อยที่สุดคือ  การวินิจฉัย ความแตกต่างทางพันธุกรรมระหว่าง HIV-1 และ HIV-2 หมายความว่า หากบุคคลทำการทดสอบ…